Geldexpert geeft 9 tips voor financieel kwetsbare jongeren

Een groot deel van de jongeren is financieel kwetsbaar. Van achteraf betalen tot een torenhoge studieschuld: jongeren geven massaal geld uit dat ze niet hebben. Laura Wetser, directeur financiële gezondheid bij ABN AMRO, geeft tips.

Jongeren en financiën, dat is lang niet altijd een gezond huwelijk. „Van de 18- tot 24-jarigen is maar 12 procent financieel gezond. Onder onze eigen klanten van 18 tot 35 jaar zien we dat 69 procent financieel kwetsbaar of ongezond is”, zegt Wetser tegen Metro. 

Als directeur financiële gezondheid houdt ze zich dagelijks bezig met financiële weerbaarheid. „Geld moet ervoor zorgen dat jij je doelen en je dromen en ambities in het leven waar kunt maken, niet dat je er stress van ervaart.”

Financiële tips voor jongeren

Maak een overzicht van je inkomsten en uitgaven 

Wetser benadrukt allereerst het belang van een goed overzicht. Wat krijg je maandelijks op je rekening gestort en waar gaat dat geld daarna naartoe? „Het klinkt simpel, maar er zijn heel weinig mensen die daar écht een goed beeld van hebben. En dan heb ik het niet alleen over jongeren, maar ook over volwassenen.” 

Een methode die je hier bijvoorbeeld voor kunt gebruiken is die van de vijf O’s: 

1. Onderzoek. „Wat komt erin en wat gaat er uit?”
2. Orde: orden en categoriseer je uitgaven. „Waar gaan die uitgaven allemaal heen?”
3. Observeer. „Wat blijft er over? Verschilt het per maand? En gaat dat veranderen?”
4. Ontwikkel. „Wat voor budget wil je ontwikkelen? Als je bijvoorbeeld graag naar Thailand wilt om vier weken om daar te reizen, hoeveel heb je daar nog voor nodig en wat moet je dan doen? Het maken van spaarpotjes kan hierbij helpen.”
5. Overweeg. „Passen je huidige plannen bij je doelen en het dekken van onverwachte kosten?”

Overweeg de 50-30-20 budgetteringsmethode  

De 50-30-20-budgetteringsmethode is een manier om je netto-inkomen te verdelen: 50 procent voor vaste lasten, 30 procent voor persoonlijke uitgaven als uitgaan en kleding en 20 procent voor sparen.

„Die raad ik zeker aan. Wat mij betreft is het een hele goede regel en een mooi handvat om te gebruiken”, zegt Wetser. Wel kan ze zich zo voorstellen dat je met de huidige huur- en hypotheekprijzen mogelijk meer dan 50 procent van je salaris kwijt bent aan vaste lasten. „En dan heb je ook nog de energiekosten, de belastingen, gemeentebelastingen. Van de afvalstoffenheffingen in Amsterdam schrik je je echt een hoedje. Maar ik denk dat het heel mooi is als je minimaal 10 procent kunt sparen. Als het kan, dan is deze methode het beste om aan te houden.”

Leen niet te veel geld van DUO 

Een hardnekkig probleem onder jongeren, is dat zij geld uitgeven dat ze niet hebben. „En dat komt later als een boemerang weer terug.” Zo lenen veel studenten gretig bij ‘ome DUO’, zoals studenten het noemen. Zeven op de tien studenten hebben volgens Wetser een studielening. En in 2025 heeft een oud-student nog een gemiddelde studieschuld van 18.800 euro. 

„Aan de ene kant is het super dat de lening er is. Daardoor kunnen mensen die het niet kunnen betalen, toch studeren. Maar het nadeel is dat veel jongeren het verkeerd gebruiken. Zij geven het uit aan een ski-tripje of bij de vereniging. Later is toch maar later, denken ze.”

Daar mag best iets minder lichtvoetig mee worden omgegaan, betuigt Wetser. „Je staat op achterstand zodra je het werkende leven in gaat. Je hebt minder te besteden, omdat je geld moet afdragen aan DUO. En je kunt al bijna geen woning meer huren, laat staan dat je een huis kunt kopen als je een studieschuld van 60.000 euro hebt. Dat wordt gewoon meegenomen in je hypotheek.”

Zelf worstelt ze er ook mee: „Ik ben 33 en betaal nu nog steeds 45 euro per maand terug aan DUO. En ik had nog een vrij lage lening en geen rente.”

Gebruik achterafbetaalapps alleen als je het geld kunt missen 

Nog zo’n gevalletje van ‘geld uitgeven dat je niet hebt’ is het gebruik van achterafbetaalapps als Klarna en Riverty. Hierdoor groeit de schuldenlast onder jongeren. „Het wordt steeds meer onderdeel van hoe wij dingen kopen”, ziet Wetser. „Met name online. We zien dat 26 procent van de jongeren regelmatig iets koopt zonder daar geld voor te hebben. Hoe jonger je bent, hoe meer kortetermijngericht je bent. Dat heeft gewoon te maken met hoe je brein werkt. Op hele lange termijn denken komt pas als je wat ouder wordt.” 

Overigens is Wetser niet helemaal tegen het gebruik van achteraafbetaalapps. Maar dan wel als je de vuistregel aanhoudt, dat je het geld óók op je rekening hebt staan. „Dan maakt het niet zo uit als je het later betaalt. Al is het natuurlijk wel minder handig, want je hebt minder inzicht en overzicht. Het is hetzelfde als wat ze zeggen over beleggen: je moet het geld wel kunnen missen. Mensen gebruiken afbetaalapps nu vaak omdat ze het geld nu niet hebben. Vooruitkopen eigenlijk.”

Ze legt uit: „Ik koop via Klarna bijvoorbeeld weleens een paar spijkerboeken in verschillende maten. Dan heb ik geen zin om dat allemaal van mijn rekening af te halen. Maar ik weet wel dat ik in ieder geval één ervan kan betalen. Het is dus niet zo dat Klarna alleen maar slecht is. Het kan ook comfort bieden. Maar je legt wel neer bij de consument dat hij de juiste afweging maakt. Mensen die heel makkelijk geld uitgeven, kunnen er misbruik van maken.”

Zorg dat je automatisch spaart, maar kies wel voor een realistisch doel 

Lukt het je maar niet om te sparen? Wetsers tip: „Zet automatisch sparen aan. Zodra je je inkomen van je baan of bijbaan binnenkrijgt, dan gaat er een bepaald bedrag naar je spaarrekening. Al is het maar 25 euro per maand. Je moet altijd kijken naar wat er wél kan. Als je maar zorgt dat je spaart en niet alles uitgeeft wat er binnenkomt.” 

Ze merkt zelf dat de vlieger ‘hoe meer, hoe beter’ hier niet altijd opgaat. „Ik ben altijd iemand die heel veel naar mijn spaarrekening gooit als mijn salaris binnenkomt. Maar uiteindelijk ben ik dat weer van mijn spaarrekening af aan het halen en heb ik totaal geen overzicht meer hoeveel ik nou extra spaar. Het moet wel realistisch zijn. Je haakt sneller af als je ziet: het werkt niet, want ik haal het er steeds af.”

Ze vervolgt: „Dat is dus iets om over na te denken. Wat geef je daadwerkelijk uit? Wat is een realistisch spaardoel, waardoor je er echt niet aan gaat zitten?”

Maak financiële zaken bespreekbaar

„In de Nederlandse cultuur hebben het niet vaak over geld”, stelt Wetser. „Terwijl je veel van elkaar kunt leren. Toen ik voor de eerste keer een huis ging kopen, had ik een vriendin die een heel mooi Excel-bestand met alle uitgaven had gemaakt. Ik vond dat heel fijn om te hebben. Veel mensen staan ervoor open om andere mensen te helpen, maar je moet het wel vragen.” 

Door je financiële situatie bespreekbaar te maken, kun je ook vervelende situaties voorkomen. „Niet alleen influencers, ook vrienden beïnvloeden je. Qua waar je uit eten gaat, bijvoorbeeld. Terwijl jij eigenlijk denkt: shit, ik kan het eind van de maand niet eens halen. Omdat je zoveel druk voelt en niet durft te zeggen ‘liever niet’, ga je wel mee en moet je meer geld lenen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor kleding en vakantie.” 

Het is nu eenmaal een feit dat niet iedereen hetzelfde de portemonnee heeft. „De één heeft misschien ouders die veel meer geld hebben en hen meer kunnen ondersteunen. En bij jonge professionals verdient de één meer dan de ander. Ik denk dat het heel belangrijk is om juíst die uitdagingen te bespreken.

Een financieel doel delen kan je volgens haar ook verder helpen. „Als je aan al je vrienden en familie vertelt dat je ondernemer wilt worden of een bepaalde omzet wilt genereren, dan is de kans ook groter dat je het echt gaat doen. Dat geldt natuurlijk ook voor een spaardoel. Het werkt bemoedigend en motiverend en geeft extra druk en motivatie om het daadwerkelijk te gaan realiseren.”

Zorg voor een buffer 

Volgens Wetser hebben jongeren tussen de 18 en 24 jaar gemiddeld een buffer tussen de 2000 tot 3000 euro. Tussen de 25 en 34 jaar is dat tussen de 6000 en 10.000 euro. „Onder de 2000 euro spaargeld is echt onvoldoende als je een tegenvaller hebt.”

Het is altijd belangrijk om een buffer te hebben, benadrukt Wetser, óók als je een hoog inkomen hebt. Want er kan altijd iets gebeuren: „Je baan verliezen, scheiden, ziek worden of het overlijden van een partner. Of je nu jong of oud bent, je moet dat gewoon goed geregeld hebben.”

Dat je veel geld verdient, hoeft volgens haar zeker niet altijd te betekenen dat je ook financieel gezond bent „Uit onderzoek blijkt dat 81 procent van de financieel kwetsbare jongeren tussen de 25 en 35 jaar een bovenmodaal inkomen heeft. Je hebt mensen met heel veel inkomen, die ook heel veel uitgeven. Starters met een goede baan die veel verdienen geven hun geld bijvoorbeeld eerder uit aan een Rolex dan dat ze geld op hun spaarrekening zetten om een huis te kopen. Omdat dat zo ver weg voelt.”

Houd je abonnementen onder de loep

Van streamingdiensten tot tijdschriften en maaltijdboxen: abonnementen kunnen flinke geldslurpers zijn. Houd die eens onder de loep, adviseert Wetser. 

„Mensen sluiten een grote hoeveelheid abonnementen af, zonder dat ze er bij nadenken. Maar als je het bij elkaar optelt, dan kan dat echt veel zijn. Dus daar kun je slimmer mee omgaan.” 

Zoek hulp als je schulden hebt  

Als je eenmaal schulden hebt, is het moeilijk om daaruit te komen. „Dat heeft ook met het systeem te maken. De gemeente gaat je pas helpen als het problematische schulden zijn. Dus dan kom je in een grijs gebied.”  

Maar er zijn gelukkig genoeg wél andere initiatieven. Het belangrijkste is dat je hulp zoekt. Zo kun je bij je bank aankloppen. „ABN AMRO biedt bijvoorbeeld gratis gesprekken aan met financiële coaches. En je hebt Geldfit voor jongeren. Jongen die stress hebben over geld, kunnen appen en worden geholpen. Er is ook een stichting, Social Debt. Zij helpen jongen met beginnende schulden. Ze helpen je om dat dat terug te betalen, maar leren je ook hoe je ermee omgaat.”

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties