Lage inkomens werden meer afhankelijk van toeslagen

De laagste inkomens in Nederland gingen er in de afgelopen tweeënhalf jaar flink op vooruit door hogere toeslagen. Het nadeel: daardoor zijn ze afhankelijk van ons onvoorspelbare toeslagenstelsel. 

Dat blijkt uit berekeningen van budgetinstituut Nibud op verzoek van NRC. 

Steeds meer afhankelijkheid van toeslagen

Mensen die rond het bestaansminimum leven, ontvangen een steeds groter deel van hun inkomen via toeslagen, schrijft de krant. En dat zorgt ervoor, door de complexiteit van het toeslagenstelsel, dat hun inkomen juíst onzeker is. Dat geldt voor mensen in de bijstand, maar ook bijvoorbeeld voor mensen die tegen een laag loon in deeltijd werken. 

Twee jaar geleden kwam een alleenstaande bijstandsouder met drie kinderen maandelijks 407 euro tekort voor de noodzakelijke uitgaven en sociale participatie. Nu houdt hij of zij 102 euro over. Hoewel er dus meer bestedingsruimte is, nam de afhankelijkheid enorm toe: de helft van het inkomen (48 procent) bestaat uit toeslagen. Twee jaar geleden was dat 46 procent, en nog eens vier jaar eerder 40 procent.

Bij alleenstaanden en alleenstaande ouders zijn alle tekorten weggewerkt. Twee jaar geleden kwamen zij nog zo’n 50 tot 400 euro per maand tekort, nu staan zij nu 10 tot 250 euro in de plus. Stellen die twee, drie of geen kinderen hebben, komen nog steeds tekort (14 tot 109 euro per maand). Wel is dat gat in twee jaar tijd enkele honderden euro’s kleiner geworden. Stellen met één kind staan nipt in de plus (4 euro). 

‘Heel kwetsbaar’

Volgens Cora van Horssen, interim-directeur van het Nibud, is de toename van de afhankelijkheid „heel kwetsbaar”. Want als iemand zijn inkomen verkeerd inschat of een foutje maakt, zou het zomaar kunnen dat hij honderden of duizenden euro’s moet terugbetalen. En daarbij vraagt ook niet iedereen toeslagen aan. Sommige mensen zijn zo bang iets terug te moeten betalen, dat ze liever een laag en zeker inkomen hebben. 

Zowel kabinet-Rutte IV als kabinet-Schoof had de ambitie om inkomensregelingen simpeler te maken. „Er zijn te veel regelingen, met ingewikkelde berekeningen”, stond bijvoorbeeld in het laatste regeerakkoord. „Een vergissing of fout kan bovendien grote gevolgen hebben. Voor mensen is het geheel soms moeilijk te doorgronden. Het stelsel veroorzaakt daardoor soms juist bestaansonzekerheid, in plaats van dat het die verlicht.”

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties