Waarom zetten we een hoge schutting om de tuin? ‘Vroeger ondenkbaar’

Je denkt er tegenwoordig amper over na: de schutting staat overal, om ieders tuin. ‘Vroeger’ bestonden die dingen helemaal niet. Frans Bromet dacht er wél over na. Waarom worden „deze muren” gebouwd? Wat verbergen ze en wat vinden de naaste buren ervan? Als die ook al niet zo’n joekel om hun eigen tuin hebben…

Omroep NTR gaat het jaar uit met drie afleveringen over die muren. Bromet over de schutting heet de docu-reeks, met als ondertitel ‘de stille revolutie van privacy en buren’. Metro bekeek de aflevering van vanavond voor televisierubriek Blik op de Buis.

Krasse knar Frans Bromet

Tv-maker Frans Bromet is al 81 jaar. Wat bezielt hem toch om er nog met de camera (hij filmt zelf terwijl hij interviewt) op uit te trekken? Zelf zal hij het juist fijn vinden om te kunnen doen. De Noord-Hollander werd in het najaar van 2023 getroffen door een hersenbloeding. Dus tja, niets mooier voor hem dat hij er nog is en op pad kan. Over zijn revalidatieperiode in Amsterdam maakte Bromet overigens (of natuurlijk) ook een film. Metro schreef vorig jaar over Mijn nieuwe vrienden van afdeling drie.

Nu gaat de krasse knar dus op ontdekkingstocht achter de hoge schuttingen die Nederlandse tuinen steeds vaker afschermen. In een NTR-persbericht wordt gerept over ‘diepere maatschappelijke veranderingen die achter de schutting schuilgaan’ en ‘van individualisering tot veranderende opvattingen over privacy en gemeenschap’. Da’s wat hoogdravende taal eerlijk gezegd, als je de gefilmde mensen in meerdere portretten per aflevering ziet. Iemand die bang is voor dieven, klinkt al meer als gewone mensentaal. Bromet over de schutting heeft namelijk wel wat weg van die klassieker over stervelingen in het hele land, Man bijt hond. En dat is zeker niet negatief bedoeld.

Schutting in plaats van een touwtje uit de brievenbus

Deze reeks is namelijk gewoon ‘lekker over de schutting bij mensen kijken’, dat wat juist niet meer kan. Frans Bromet vindt het een beetje raar. „Ooit kenden we elkaar. Een touwtje uit de brievenbus was genoeg. Maar nu? Nu bouwen we muren.” Daar is dat touwtje van weleer weer. De dit jaar overleden oud-politicus Jan Terlouw sprak er in De Wereld Draait Door ooit over en dat maakte toen behoorlijk indruk. Bromet vraagt zich af: „De schutting is vaak zo hoog dat ze het contact met de buren en het contact met de omgeving moeizamer maken. Is dat niet slecht voor ons gemeenschapsgevoel?”

Een bak ellende in ‘Afghanië’

Dina uit Lelystad heeft een gat in haar schutting om een babbeltje met de buren te kunnen maken. Het enorme bouwwerk is van steen. Dina vindt dat nodig na een brand en een inbraak. De dure koikarpers, ooit van haar overleden zoon, zijn haar veel te lief. „16.000 euro kostte de muur, maar dan is het wel veiliger”, vertelt haar man.

Gerda in Kortenhoef vindt haar schutting „wel lekker”. Vroeger liet ze haar voordeur altijd los, maar eerlijk gezegd is ze nu ‘bang voor buitenlanders’, die al eens probeerden in te breken. „Je ziet ze door de straten lopen, dat zie je aan hun donkere koppen.” Gerda dekt zich snel even in. Ze weet best dat die mensen „een bak ellende hebben gehad in ‘Afghanië’, maar ze moeten zich wel aanpassen. Iedereen moet een kans krijgen, maar er zit een hoop schorem bij”.

Rare dingen en hoge schutting juist verboden

Terug naar het werkelijke onderwerp, de schutting. Jacob uit Hoogeveen werd geboren in Indonesië. De schuttingen om zijn tuin zijn hoog, heel anders dan de plek waar hij ter wereld kwam. „Daar speelde het leven zich veel meer buiten af, alles was open. Dat kan hier helaas niet meer”, constateert de Drent. Zijn zwager: „Vroeger kwamen de mensen hier via de achterdeur binnen. Er gebeuren echter te veel rare dingen. Je weet niet meer wie er voor je deur staat.”

Totaal anders is het beeld bij Jasper in Amersfoort. Hij woont in een wijk met 42 woningen en één tuin voor iedereen. Gezamenlijk werd besloten dat een hoge schutting uit den boze en dus verboden is. De reden: contact met elkaar houden. Hij ziet groepen langskomen om te bekijken hoe ze dat in Amersfoort toch hebben gedaan. Jasper, die zichzelf „bewust naïef” noemt, snapt het fenomeen schutting niet. „Als je mekaar respecteert, dan kan het op deze manier ook.” Interessant.

Aantal blikken uit 5: 3

Bromet over de schutting is vanaf vandaag (maandag 29 december) drie avonden om 19.05 uur te zien bij de NTR op NPO 2. Terugkijken kan via NPO Start.

Meer lezen over (nieuwe) programma’s op tv?

Reacties