Regie: Thierry Klifa | Scenario: Cédric Anger, Jacques Fieschi, Thierry Klifa | Cast: Isabelle Huppert (Marianne Farrère), Laurent Lafitte (Pierre-Alain Fantin), Marina Foïs (Frédérique Spielman), André Marcon (Guy Farrère), Raphaël Personnaz (Jérôme Bonjean), Mathieu Demy (Jean-Marc Spielman), Anne Brochet (Betsy), e.a. | Speelduur: 123 minuten | Jaar: 2025
Wie de Franse schandalen van de afgelopen twintig jaar heeft gevolgd, herkent in het relaas van La Femme la Plus Riche du Monde meteen de zaak Banier-Bettencourt. De film is uiteraard gefictionaliseerd, maar volgt in grote lijnen de bekende feiten. Althans, tot op zekere hoogte. Zodra de politieke gevolgen aan bod zouden moeten komen, stopt het verhaal. Thierry Klifa’s film blijft steken in een Raspoetin-verhaal vol geblaat en laat de ware omvang van het schandaal buiten beschouwing.
De zaak draait om de bizarre relatie tussen Lilliane Bettencourt, eigenares van L’Oréal en destijds de rijkste vrouw ter wereld met een vermogen van dertig miljard, en François-Marie Banier, fotograaf en schrijver. Banier wist in haar gunst te komen en ontving tussen 1990 en 2010 een fortuin van meer dan een miljard aan giften. Haar dochter Françoise vond dat Banier haar moeder manipuleerde en uitbuitte. Toen ze ontdekte dat hij ook op haar erfdeel aasde, stapte ze naar de rechter.
Liliane heet in de film Marianne. Klifa en Isabelle Huppert portretteren haar als een onafhankelijke vrouw die ondanks haar fortuin niet echt gelukkig is. Haar huwelijk met Guy en de band met dochter Frédérique ogen stabiel, maar toch ontbreekt er iets wezenlijks. De komst van Pierre-Alain Fantin (de filmische evenknie van Banier) brengt een frisse wind in haar bestaan. Hij is een geestige charmeur die makkelijk meepraat, alles durft te zeggen en haar aan het lachen maakt. Tegelijkertijd is hij arrogant, vulgair en neerbuigend tegenover iedereen die hij als inferieur beschouwt.
Frédérique, Guy en ook butler Jérôme hebben een bloedhekel aan Pierre-Alain, maar tolereren hem omdat hij Marianne plezier bezorgt. Wanneer de indringer echt te ver gaat, grijpt Frédérique in. Klifa toont Marianne niet als iemand die geestelijk aftakelt, maar als een eenzame vrouw die wanhopig behoefte heeft aan die ene persoon die haar nog iets laat voelen. Ze is bereid om daar miljoenen aan te besteden, maar voor haar familie is dat onverteerbaar.
Klifa laat er geen twijfel over bestaan dat Pierre-Alain een profiteur is, iemand die beseft dat hij met zijn vriendschap een goudader heeft aangeboord. Hij geniet zeker van Mariannes gezelschap, maar kijkt neer op iedereen die zich onderdanig opstelt of niet kan verweren. Zijn macht ligt in het feit dat hij zich alles kan permitteren tegenover de rijkste vrouw ter wereld – en er ook nog mee wegkomt.
Toch vertelt de film slechts een deel van het verhaal. De butler die de zaak in het openbaar brengt met clandestiene audio-opnames krijgt nog aandacht, maar de échte gevolgen blijven grotendeels onbesproken. In werkelijkheid waren die opnames niet zo funest voor de profiteur. Desastreuzer waren de onthullingen over belastingontduiking, de corruptie rond Bettencourts financieel adviseur en de omstreden donaties (naar verluidt zo’n anderhalve ton) aan de verkiezingscampagne van Nicolas Sarkozy. Over die politieke dimensie rept de film met geen woord.
Klifa vermijdt dat mijnenveld bewust. Mogelijk uit angst voor controverse en een gerechtelijke aanklacht van Sarkozy vanuit zijn cel, mogelijk omdat politieke cinema nu eenmaal minder publiek trekt. Daarom beperkt hij zich tot een veilig sprookje voor de tabloids: een moderne tsarina die betoverd raakt door haar Raspoetin. In handen van een regisseur als Costa-Gavras had het volledige verhaal een vlijmscherpe politieke thriller kunnen opleveren.
Isabelle Huppert levert degelijk werk, maar haar kordate, jeugdig ogende Marianne staat ver van de echte Bettencourt, die tijdens de Banier-periode al tekenen van verwarring en mogelijk dementie vertoonde. Die keuze lijkt bewust, maar werkt vervreemdend. Laurent Lafittes Pierre-Alain neigt soms naar een karikatuur, al was de echte Banier vermoedelijk niet veel minder losgeslagen.
La Femme la Plus Riche du Monde voelt daardoor als een gemiste kans. De film functioneert hooguit als een luchtige opmaat tot de scherpere, completere en superieure Netflix-documentaireserie L’Affaire Bettencourt: Scandale chez la Femme la Plus Riche du Monde.
Over de auteur
