Regie: Jon M. Chu | Scenario: Winnie Holzman en Dana Fox | Cast: Cynthia Erivo (Elphaba), Ariana Grande (Gelinda/Glinda), Jeff Goldblum (tovenaar van Oz), Michell Yeoh (Madam Horrible), Jonathan Bailey (Fiyero), Ethan Slater (Boq), Marrisa Bode (Nessarose), e.a. | Speelduur: 138 minuten | Jaar: 2025
Ruim drie decennia geleden ondernam de Amerikaanse schrijver Gregory Maguire een riskante onderneming door met The Wizard of Oz aan de haal te gaan. Maguire gebruikte de geliefde klassieker van landgenoot L. Frank Baum om de bron, impact en uitwerking van het kwaad in de wereld te analyseren en doorgronden.
Dit deed hij door naar eigen inzicht de achtergronden van de twee voornaamste heksen in te kleuren: de kwade groene heks uit het westen die hij, geïnspireerd door de naam van haar bedenker, Elphaba doopte, en haar goede evenbeeld G(e)linda. Maguire had onmogelijk kunnen bevroeden dat in een tijd van demonisering, fake news, oprukkende autocratieën en populisme deze thematiek zo actueel zou worden.
Het voornaamste thema in het afsluitende deel van Jon M. Chu’s tweeluik is wat de propagandamachine van een sturende overheid kan doen met de publieke opinie. Aan het eind van het eerste deel van Wicked werden Elphaba en Glinda gedwongen hun eigen weg te gaan. Een flinke tijdsprong later lijken ze ook ideologisch verder dan ooit van elkaar verwijderd. De tovenaar van Smaragdstad en zijn getrouwen zetten de naïeve Glinda neer als verbinder, maar ze heeft bitter weinig in de melk te brokkelen.
De groene Elphaba is uitgeroepen tot het ultieme kwaad en over haar gaan de gruwelijkste verhalen rond. Het volk van Oz heeft niet door dat het te maken heeft met een bedrieger, die net als Glinda over geen enkele magische kracht beschikt. De hoofdstad is bereikbaar gemaakt via het iconische gele plaveisel dat in de openingsscène van Wicked: For Good wordt aangelegd. Emerald City is behangen met aan het nazitijdperk refererend propagandamateriaal.
Niemand weet waar de vermeende booswicht uithangt, maar de kijker komt te weten dat zij haar toevlucht heeft gezocht in een zelfgekozen ballingschap. De groene heks moet toezien hoe de dieren uit het land worden verdreven en zelfs haar eigen zus Nessarose, inmiddels gouverneur van Munchkinland, haar morele kompas verliest. Frustratie en onmacht domineren Elphaba’s publieke optredens, wat op nog meer onbegrip van de bevolking stuit.
De schrijvers van het Wicked-tweeluik, onder wie Winnie Holzman die ook de tekst van de vermaarde musical schreef, hebben veel aan het oorspronkelijke boek veranderd. Alles om deze fantasyfilms voor een zo groot mogelijk publiek toegankelijk te maken. Zo vallen Elphaba en de gelikte prins Fiyero (volgens People Magazine ’s werelds meest sexy man, Jonathan Bailey) als een blok voor elkaar, nadat hij het eerst keurig heeft uitgemaakt met Glinda.
In het boek houdt Fiyero er echter een heel gezin op na en verwekt hij zelfs een kind bij Elphaba. Het gevolg van veilige keuzes is ook dat gruwelijkheden worden weggemoffeld en aan dramatisch effect inboeten. Dit afsluitende Wicked-deel dendert met grote stappen op de finale af, waardoor het geheel soms gehaast en chaotisch aandoet.
Deel een bevatte de bekendste meezingers, waaronder What Is This Feeling?, Popular en showstopper Defying Grafity. De opvolger moet het stellen met minder grote hits; de titelsong For Good slaat nog het meest aan. Componist Stephen Schwartz schreef twee nieuwe liedjes, een voor Ariana Grande en een voor tegenspeelster Cynthia Erivo, maar echte oorwurmen zijn deze potentiële Oscarkandidaten niet. Het lied waarin Glinda zingt over de bubbel die ze zo dolgraag wil doorprikken, is zelfs overdreven sentimenteel en vlak.
Wicked: For Good maakte zo veel mogelijk gebruik van echte sets; de makers plantten zelfs een paar miljoen tulpen. Het resultaat mag er wederom zijn, want opnieuw is het een lust voor het oog. De beeldvoering is bij de vele fysieke en emotionele confrontaties opvallend duister. Dat sluit naadloos aan bij de innerlijke strijd die bij de twee toverkollen woedt. De voortdurende wisselwerking tussen goed en kwaad is echter een rommeltje geworden, waarbij het met de minuut kan verschillen wie aan welke kant staat. Zijn Glinda en Elphaba nu zielsverwanten of rivales?
Creatief is de manier waarop het oorspronkelijke verhaal van The Wizard of Oz in deze semi-prequel is geïntegreerd. We zien de komst van Dorothy Gale, zonder haar gezicht ooit te zien. Haar queeste om uit Oz te geraken voltrekt zich grotendeels simultaan aan de laatste akte van For Good, maar dan op de achtergrond. Twee bijfiguren veranderen respectievelijk in de harteloze blikken man en de hersenloze vogelverschrikker, al hadden de scenaristen vooral die laatste transformatie wat grondiger mogen uitwerken. De laffe leeuw leerden we in het vorige deel al kennen.
Muzikale films kunnen er niet genoeg zijn. Wederom halen Grande en Erivo vocale krachttoeren uit, al moeten de verhalen over live zingen op de set nog steeds met een flinke schep zout worden genomen. Vooral Grande krijgt minder ruimte om haar komische kant te laten zien. Deze film draait echt om Cynthia Erivo, want haar weggehoonde personage is verreweg het interessantst. Na Wicked: The Life and Times of the Wicked Witch of the West schreef Maguire nog drie boeken vanuit verschillende invalshoeken. Het valt te betwijfelen of die zich lenen voor nog meer films.
Over de auteur
