Afvallen na je 50e: waarom streng diëten niet meer werkt (en wat hormoon-experts wél adviseren)

Het is misschien wel de grootste frustratie rondom afvallen in de overgang: je levensstijl is niet veranderd, je snoept niet meer dan vroeger, en toch zitten je favoriete broeken ineens strakker. “Doe ik iets verkeerd?” vraag je jezelf af. Het eerlijke antwoord? Nee. Je doet niets verkeerd, maar de regels van het spel zijn veranderd.

De strategieën die werkten toen je dertig was – een weekje opletten, de wijn laten staan en drie keer hardlopen – sorteren na je vijftigste amper nog effect. Dat is confronterend, maar er is een logische verklaring voor. En nog belangrijker: er is een oplossing die niets te maken heeft met jezelf uithongeren.

1. Waarom ‘minder eten’ niet meer werkt

Veel vrouwen reageren op gewichtstoename door calorieën te schrappen. Fout, zegt Prof. dr. Liesbeth van Rossum. In diverse interviews en haar bestseller Vet Belangrijk legt de internist en hoogleraar obesitas uit dat ons vetweefsel eigenlijk een orgaan is dat hormonen aanmaakt.

Vooral stress (en laten we eerlijk zijn: de overgang is stress voor je lijf) is de boosdoener. Van Rossum legt regelmatig uit: “Als je chronische stress hebt, maak je cortisol aan. Cortisol zorgt ervoor dat vet verplaatst wordt naar, of opgeslagen wordt in de buikholte.”

Dat is precies dat hardnekkige buikvet dat je wilt kwijtraken. Ga je streng lijnen? Dan ervaart je lichaam nóg meer stress, schiet je cortisol omhoog en houdt je lichaam dat buikvet juist krampachtig vast als reserve.

2. Hormonen: de taille verdwijnt

Het is niet alleen stress, het is ook het wegvallen van oestrogeen. Dr. Nora Hendriks, huisarts en autoriteit op het gebied van de menopauze (bekend van Het Menopauze Taboe), is hier duidelijk over. Waar je vroeger een ‘peerfiguur’ had, zorgt de daling van oestrogeen ervoor dat vet zich anders verdeelt.

Hendriks stelt in haar adviezen vaak gerust, maar is ook realistisch over de biologie: “Vrouwen merken dat hun taille verdwijnt. Dat komt doordat de eierstokken stoppen met oestrogeenproductie. Het vetweefsel neemt die taak deels over, want vetcellen kunnen ook een beetje oestrogeen maken. Je lichaam probeert dat vet dus te behouden om je hormoonspiegel te redden.”

Je lichaam werkt dus niet tégen je, het probeert je eigenlijk te helpen. Maar vervelend is het wel.

3. De Oplossing: niet vullen, maar voeden

Als minder eten niet werkt, wat dan wel? Hier komt de visie van voedingsexpert en hormoontherapeut Vivian Reijs in beeld. Zij hamert bij vrouwen van 40+ en 50+ op één ding: stop met crackers en start met eiwitten.

Haar gouden regel die ze deelt op haar platform: “Zorg voor een stabiele bloedsuikerspiegel. Eet niet de hele dag door, maar beperk je tot drie volwaardige maaltijden. En zorg dat daar altijd eiwitten en gezonde vetten bij zitten. Die verzadigen en zorgen dat je geen insuline-pieken krijgt waardoor je vet opslaat.”

De nieuwe aanpak

Het lichaam van een 50-plusser vraagt niet om strengheid, maar om onderhoud.

1. Krachttraining: Om je trage stofwisseling (metabolisme) weer een boost te geven.
2. Rust: Om die cortisol (buikvet!) te verlagen, zoals Prof. Van Rossum adviseert.
3. Eiwitten: Om je spieren te voeden en je bloedsuiker stabiel te houden, zoals Vivian Reijs aanraadt.

Het is misschien even omschakelen dat de trucjes van vroeger niet meer werken, maar deze aanpak levert je meer op: geen hongergevoel, maar vitaliteit.