Bewezen: waarom rommel in huis voor vrouwen stressvoller is dan voor mannen

Het ligt niet aan jou en je bent geen zeurpiet. Dat jij niet kunt ontspannen als het huis een puinhoop is, heeft een biologische en psychologische oorzaak. Uit onderzoek blijkt dat de omgeving waarin we ons bevinden een directe invloed heeft op onze hormoonhuishouding, en die reactie verschilt aanzienlijk tussen de seksen.

De ’tweede baan’ en cortisol

Onderzoekers van het UCLA Center on Everyday Lives of Families (CELF) deden een fascinerende studie naar dertig gezinnen. Ze maten gedurende de dag de cortisolniveaus (het stresshormoon) van de bewoners en koppelden dit aan hoe zij over hun huis praatten.

De resultaten waren glashelder. Vrouwen die hun huis als ‘rommelig’, ‘vol’ of ‘chaotisch’ ervaarden, hadden een ongezond cortisolpatroon. Normaal gesproken moet dit stresshormoon in de avond dalen, zodat je kunt herstellen. Bij deze vrouwen bleef het echter hoog. Voor hen voelde thuiskomen niet als rust, maar als het begin van hun ’tweede baan’. Mannen daarentegen hadden hier geen last van; hun cortisol daalde in de avond keurig, ongeacht hoe groot de chaos in huis was.

Waarom ziet hij het niet?

Hoe kan dat verschil zo groot zijn? Volgens psychologen heeft dit te maken met associatie. Veel mannen associëren ’thuis’ nog steeds primair met ontspanning en vrije tijd, zelfs als er rommel ligt. Voor veel vrouwen staat een rommelig huis onbewust gelijk aan een to-do list die nog niet is afgevinkt.

Elk item dat niet op zijn plek ligt, zendt een visuele prikkel naar je hersenen: “Ik moet hier nog iets mee.” Neurowetenschappers van Princeton University noemen dit ‘visuele ruis’. Deze constante stroom van prikkels put je brein uit en vermindert je concentratievermogen. Omdat vrouwen zich vaak verantwoordelijker voelen voor het huishouden (de zogenoemde mental load), komt die visuele ruis bij hen veel harder binnen als een gevoel van falen of werkdruk.

De vicieuze cirkel doorbreken

Het gevaar is dat dit leidt tot uitstelgedrag en meer stress. Uit onderzoek in Current Psychology blijkt dat mensen die hun huis als chaotisch ervaren, vaker taken uitstellen omdat de berg te hoog lijkt.

De oplossing is niet dat jij als een bezetene gaat poetsen terwijl hij op de bank zit. Het begint bij het besef – ook bij je partner – dat rommel voor jou geen kwestie is van ‘niet zo moeilijk doen’, maar van fysieke stress.

Probeer daarom klein te beginnen. Creëer in ieder geval één of twee ‘rommelvrije zones’ waar je écht tot rust komt, zoals de slaapkamer of je leeshoek. En laat dit onderzoek gerust eens aan je partner lezen; misschien snapt hij dan waarom die rondslingerende spullen voor jou zoveel zwaarder wegen.