Dit is Nederland in 2070: asgrijze toekomst vol uitdagingen

Nederland is flink aan het vergrijzen. Dat zien we terug in de gemiddelde leeftijd, maar ook in de opbouw van onze bevolking. Op dat punt zijn we nu een nieuwe grens overgegaan. Sinds 2025 zijn er namelijk voor het eerst meer 65-plussers dan jongeren tot 20 jaar. En het einde van de vergrijzing is nog lang niet in zicht. Een blik op de toekomst richting 2070.

Bij het CBS houden ze onze samenleving nauwlettend in de gaten. Zo tellen ze er lustig op los en gebruiken die kennis om te voorspellen hoe Nederland er in de toekomst uitziet. Dat doen ze bijvoorbeeld in de Kernprognose 2025–2070.

De toekomst voorspel je aan de hand van het verleden, dus de kernprognose geeft ook een aantal interessante inzichten over de laatste decennia en het heden. Zoals gezegd valt vooral de verhouding tussen ouderen en jongeren op. Begin 2025 telde Nederland 3,72 miljoen jongeren (onder de 20 jaar). Dat zijn er dus minder dan de 3,76 miljoen ouderen (65+) die we hebben, en dat is nog nooit eerder voorgekomen.

Dat we nu op dit punt zijn gekomen, is geen verrassing. We zien al decennialang dat de vergrijzing in volle gang is en dat deze groepen steeds dichter naar elkaar toe kruipen. In het bovenstaande lijndiagram is dat overduidelijk te zien. De groep jongeren is na een kleine opleving rond 2005 langzaam gekrompen. Ondertussen is het aantal ouderen juist enorm gestegen. Sinds 2010 is deze groep met ongeveer de helft toegenomen.

Gat tussen jong en oud wordt nog groter

Dat de twee lijnen elkaar zouden tegenkomen was onvermijdelijk, maar wat nu? Het CBS heeft daar een prognose op losgelaten. Zoals je hieronder kunt zien, verwachten zij dat het aantal jongeren onder de 20 jaar in de komende 25 jaar weer iets zal toenemen. Het aantal ouderen neemt in eerste instantie nog harder toe, maar die groei zwakt vanaf 2040 wel af.

Vanaf 2040 blijft het gat tussen jong en oud ongeveer gelijk (en krimpt het zelfs een beetje). Op de langere termijn zien we echter dat het verschil weer groter wordt. Ondertussen blijft ook de grootste groep Nederlanders (mensen tussen de 20 en 65 jaar) langzaam groeien.

De uitdagingen van vergrijzing

Die grootste groep groeit alleen wel minder hard dan jongeren en ouderen samen. Dat betekent dat het aandeel Nederlanders in de werkzame leeftijd relatief gezien kleiner wordt. Nu is dat nog 59 procent, maar volgens de prognose loopt dat terug naar ongeveer 55 procent in 2040. Die verschuiving brengt flinke uitdagingen met zich mee, namelijk:

💼 Toenemende druk op werkenden:

Omdat het aantal 65-plussers sneller groeit dan de beroepsbevolking, moeten relatief minder werkenden steeds meer mensen onderhouden. Dat betekent vaak hogere belastingen en premies, en dat kun je niet oneindig volhouden zonder mensen in de problemen te brengen.

🩺 Exploderende zorgvraag:

Ouderen maken gemiddeld genomen een stuk meer gebruik van zorg. De groeiende groep 65-plussers zorgt dus voor extra druk op het zorgsysteem, terwijl we nu al tegen de grenzen aanlopen. Als we op de huidige voet doorgaan, nemen personeelstekorten, wachttijden en zorgkosten alleen maar verder toe.

👴🏻 Pensioenen en AOW in de knel:

Door de verschuivende verhouding tussen jong en oud komt ook het pensioenstelsel onder druk te staan. Hoe we het nu hebben ingericht, is op termijn niet meer betaalbaar. Een nieuwe aanpak is nodig. Daar wordt gelukkig aan gewerkt, al betekent dat niet automatisch dat het beter of eenvoudiger wordt.

📉 Meer personeelstekorten en minder economische groei:

De vergrijzing zorgt voor een structureel tekort aan arbeidskrachten: meer mensen verlaten de arbeidsmarkt dan erbij komen. Dat remt de economische groei, omdat bedrijven moeilijk kunnen opschalen. Tegelijkertijd lopen personeelstekorten op in belangrijke sectoren zoals zorg, onderwijs en techniek, wat de productiviteit verder onder druk zet.

💢 Spanningen tussen generaties:

De samenleving is al behoorlijk gepolariseerd, en daar komt nu mogelijk spanning tussen generaties bij. De rekening van de vergrijzing komt vooral bij jongeren terecht, terwijl veel ouderen het gevoel hebben dat ze moeten inleveren op iets waar ze hun hele leven voor hebben gewerkt. Begrip voor elkaars situatie is er dan niet altijd.

Werken aan je eigen toekomst

Kortom, genoeg om je zorgen over te maken. Maar doe dat vooral niet te veel. Op de meeste van deze ontwikkelingen heb je zelf weinig invloed, dus richt je liever op de zaken waar je wél grip op hebt. Denk aan hoe je zelf je pensioen regelt, hoe je geld kunt besparen of of een carrièreswitch misschien bij je past. Wij helpen je daar graag bij op weg.