Nederland valt uit de toon

In Nederland begint menig onderbuik te rommelen zodra het tijd is om de boodschappen af te rekenen. Worden we niet vreselijk uitgekleed door de grote supermarktconcerns? Wie de prijzen in heel Europa vergelijkt, kan echter moeilijk anders dan concluderen dat dit beeld niet klopt. Sterker nog: in Nederland worden consumenten juist onevenredig hard gematst.

In dit artikel geen onderbuikgevoelens, maar koele ratio. We kijken naar supermarktprijzen in Europa op basis van de meest recente cijfers van Eurostat. Met een plekje tussen Albanië en Servië is Nederland een vreemde eend in de bijt.

De prijs van boodschappen per EU-land

Statistiekbureau Eurostat berekent voor elk land in Europa wat een gemiddeld mandje met dagelijkse boodschappen kost, waarbij het Europese gemiddelde is gesteld op een index van 100. Onderstaande ranglijst laat zien hoeveel je in elk Europees land betaalt.

Op het eerste gezicht lijkt ieder land ongeveer te staan waar je het zou verwachten. Zwitserland is, zoals voorzien, veruit het duurst: supermarktprijzen liggen daar ruim zestig procent boven het Europese gemiddelde. Noord-Macedonië is het goedkoopst, wat past bij het lagere inkomensniveau. Grofweg geldt dat landen in West- en Noord-Europa duurder zijn, terwijl Zuid- en Oost-Europa goedkoper uitvallen.

Nederland vormt hierop een duidelijke uitzondering. Met een van de hoogste bbp’s van Europa zou je verwachten dat de prijzen eveneens hoog liggen. In werkelijkheid zijn boodschappen in Nederland zeven procent goedkoper dan het Europese gemiddelde. Samen met Spanje bevinden we ons als enige West-Europese landen tussen de landen van het voormalige Oostblok.

Relatief goedkope boodschappen in Nederland

Een blik op onze buurlanden onderstreept dit beeld. In België liggen de supermarktprijzen ruim acht procent hoger dan bij ons. Ook Duitsland kent gemiddeld een hoger prijsniveau dan Nederland. Dat staat haaks op het populaire idee dat boodschappen over de grens structureel goedkoper zijn – waarom gaan er anders busreizen richting Duitse supermarkten?

Het antwoord is genuanceerd. Nederland is over de hele linie relatief goedkoop, maar dat betekent niet dat elk afzonderlijk product hier het voordeligst is. Duitsland blinkt uit in lage prijzen voor sigaretten, alcohol, wasmiddel en shampoo. België is vooral goedkoop als het om bier gaat.

Daar staat tegenover dat Nederland juist scherp geprijsd is in basisproducten als brood, fruit, groenten, aardappelen, vis, melk en eieren. Wie recent bij een Belgische supermarkt als Delhaize heeft gewinkeld, zal herkennen dat de papieren werkelijkheid overeenstemt met de realiteit. Luister de volgende keer bij het afrekenen eens naar de koele ratio in plaats van de onderbuik, en je rijdt daarna een stuk lekkerder naar huis.