Oplossen is niet afbreken: wat gebeurt er met PVA na je was?

Je kent het beeld: je gooit een wasstrip (of wasdoekje/wasmiddeldoekje) in de trommel, hij lost op en weg is-ie. Klaar toch? 

Nou… daar zit precies de verwarring waar Keuringsdienst van waarde een gevoelige plek raakt: oplossen ≠ afbreken. 

Maar (en dit is stap twee): dat betekent óók niet automatisch dat je “microplastics” aan het wassen bent. Daarvoor moet je net iets preciezer kijken naar wat microplastics zijn, hoe de discussie is opgebouwd, en waarom PVA niet altijd dezelfde PVA is. 

Eerst dit: waarom wasstrips zo populair zijn (en waarom veel mensen ze verkiezen) 

De meeste mensen stappen niet over omdat het “trendy” is, maar omdat het logisch voelt: 

• Minder ‘zooi’: vele ecologisch verantwoorde chemicaliën zul je niet in wasstrips vinden! In vergelijking met bijvoorbeeld vloeibaar wasmiddel. 

• Minder plastic: geen grote flessen, meestal karton. 

• Minder gedoe én vaak minder ‘onnodige’ rommel: geen overdosering, minder residu in machine, en veel bewuste consumenten zoeken sowieso producten met een “cleaner” ingrediëntenprofiel. 

Belangrijk nuancepunt: niet elke strip is automatisch “de betere keuze”. Net als bij elk schoonmaakproduct zit het verschil in formule, claims en transparantie. Daarom draait dit artikel om: hoe herken je de goede, onderbouwde varianten? 

Stap 1 — Wat is PVA in wasstrips? 

PVA staat voor polyvinylalcohol. In wasstrips is het meestal het dragermateriaal/binder dat het vel bij elkaar houdt tot het oplost. Zonder zo’n binder krijg je van “alleen zeep” geen stabiel velletje. 

Chemisch gezien is PVA een synthetisch polymeer. Daarom zeggen experts: “ja, dit is plastic.” 

En precies dáárom is “plasticvrij” bij wasstrips zo’n mijnenveld: consumenten horen “nul polymeren”, terwijl merken soms bedoelen “geen plastic flessen/verpakkingen”. 

Stap 2 — Het kernmisverstand in comments 

Onder social posts zie je vaak deze sprong: 

plastic → microplastic → dus microplastics in het milieu 

Die sprong voelt logisch (plastic is een beladen woord), maar klopt niet altijd. Microplastics gaan namelijk niet alleen over “iets dat plastic is”, maar over kleine, vaste deeltjes die niet oplossen en lang blijven rondzwerven. 

Hier zit het belangrijkste nuancepunt: 

• PVA kan volledig oplossen in water (je ziet het niet meer).  
   

• Maar onzichtbaar betekent niet automatisch afgebroken.  
   

• En tegelijk: als iets oplost en géén vaste deeltjes vormt, is het niet per definitie “microplastic” in de klassieke (deeltjes-)betekenis. 
   

Oplossen is dus een vormverandering (vast → opgelost), geen bewijs van verdwijnen. 

Stap 3 — Waar de discussie écht over gaat 

De PVA-discussie is in de kern geen “microplastic ja/nee” discussie, maar deze: 

1. Breekt het biologisch af? 
    

1. Onder welke omstandigheden (temperatuur!) en hoe snel? 
    

1. Wat gebeurt er in rioolwaterzuivering: afbraak, binding aan slib, of uitstroom als opgelost polymeer?  

Keuringsdienst van waarde raakt een belangrijk punt: biodegradatie kan in theorie gebeuren onder strikt gereguleerde omstandigheden (met specifieke micro-organismen en hogere temperatuur rond ~60°C), maar rioolwater in Nederland verblijft relatief kort in koelere bassins, waardoor snelle afbraak in de praktijk niet vanzelfsprekend is. 

Daarom is dit de meest praktische les voor consumenten: 

Vraag niet alleen “is het biodegradeerbaar?”, maar: “is het getest bij 20–25°C?” 

Dat benadert veel beter de realiteit van waterzuivering dan tests bij 60°C. 

Stap 4 — De echte scheidslijn: testdata (met temperatuur) in plaats van slogans 

Omdat PVA “niet één PVA” is, is “biodegradable!” zonder onderbouwing eigenlijk waardeloos. 

Wat je wél wil zien: 

Zo lees je een biodegradatieclaim 

• Welke test? Bijvoorbeeld OECD 301B. 

• Welke temperatuur? Idealiter 20–25°C (realistisch). Als je alleen resultaten bij ~60°C ziet, zegt dat minder over de praktijk. 

• Welk percentage binnen welk tijdswindow? 

• ≥80% binnen 28 dagen = sterk en serieus 

• ~90% binnen 28 dagen = echt topniveau 
   
  (En: liefst met een officieel rapport, niet alleen een marketingzin.)

Voorbeeld van hoe het transparanter kan: Mother’s Earth (zonder “perfect” te claimen) 

Zonder te doen alsof één merk “de waarheid” bezit, is dit wél een nuttig voorbeeld van hoe transparantie eruitziet: methodes, cijfers, en kaders. 

1) Biodegradatie mét temperatuur (OECD 301B, ±22°C) 

Mother’s Earth communiceert een PVA-test door TÜV Thüringen volgens OECD 301B, inclusief temperatuur: ±22°C en concrete resultaten: 

Dit is precies de info die je als consument nodig hebt: percentage + tijd + methode + temperatuur in plaats van een absolute slogan. 

2) Microplastic-analyse (met detectielimiet) 

Daarnaast beschrijven ze een onafhankelijke microplastic-analyse door SGS Analytics Sweden AB, gericht op detectie van veelvoorkomende plastics (zoals PE, PP, PET, PVC), met een detectielimiet tussen 20 en 50 µg/kg. 

Belangrijk: dit gaat over vaste microplastic-deeltjes aantonen (of niet), en is dus complementair aan de biodegradatie-vraag van opgeloste PVA. 

3) Extra stap die weinig merken zetten: impact op waterleven/waterzuivering 

Ze verwijzen ook naar OECD-tests (201/202/209) via SGS om te checken of het product bij realistische concentraties schadelijk is voor waterleven of waterzuiveringsbacteriën. 

Mini-checklist: zo kies je wasdoekjes zonder marketingfilter 

1) Ingrediënten transparant? 

Staat PVA genoemd (of is er überhaupt een volledige ingrediëntenlijst)? Geen lijst = rode vlag. 

2) Biodegradatieclaim mét 4 details 

Test (bv. OECD 301B) + lab + percentage + tijdswindow + temperatuur (20–25°C). 

3) Richtlijn voor score 

Mik op ≥80% binnen 28 dagen. Rond 90% binnen 28 dagen is uitzonderlijk sterk, zeker bij ~22°C. 

4) Microplastic-test 

Is er een analyse door een onafhankelijk lab, met genoemde detectielimiet en welke plastics zijn meegenomen? 

5) Wees extra kritisch op absolute claims 

“100% plasticvrij” als productclaim en tegelijk PVA gebruiken: dat vraagt om extra uitleg en bewijs.  

Tot slot: het punt is niet “wasstrips goed” vs “wasstrips slecht” 

Keuringsdienst van waarde heeft gelijk dat “oplossen” te vaak als “opgeruimd” wordt verkocht. 

Maar de stap “dus microplastics” is óók vaak te kort door de bocht, omdat microplastics draait om vaste deeltjes en persistentie, terwijl PVA zich in water anders kan gedragen. 

De echte discussie (en de enige die je als consument kunt winnen) is: bewijs. 

Wie transparant is over ingrediënten, testmethode, temperatuur, tijd en resultaten, helpt je echt kiezen. Wie alleen slogans plakt, niet.