Pim Brouwer (40) is predikant en pleit voor verbondenheid in plaats van noodpakket voor je eigen hachje

Het kan je haast niet ontgaan zijn: de overheid roept middels allerlei reclamecampagnes op tot het inslaan van een noodpakket, vol spullen om de eerste 72 uur van een crisis door te komen. Predikant Pim Brouwer (40) van de Kruiskerk in Vathorst pleit juist voor iets anders: investeren in gemeenschap. „Een zaklamp en flessen water zijn nuttig, maar echte veiligheid zit in verbinding met de mensen om je heen.”

Metro zette onlangs de vijf meest gestelde vragen over het noodpakket op een rij. Hoe duur is het bijvoorbeeld? En spelen andere landen ook op zo’n manier in op een crisissituatie? Inmiddels zijn noodpakketten ruim verkrijgbaar. Onlangs waarschuwde de Consumentenbond nog om vooral niet voor zo’n ‘kant-en-klaar-exemplaar’ te gaan. Niet alleen zijn ze verhoudingsgewijs duurder, ook zitten er overbodige spullen in, die je vaak niet nodig hebt bij het uitbreken van een noodsituatie of die extra uitleg behoeven.

Omzien naar elkaar en verantwoordelijkheid nemen

Afgelopen zondag stond in de Kruiskerk in Amersfoort Vathorst het thema ‘vrijgevigheid’ centraal. Delen, naar elkaar omzien en verantwoordelijkheid nemen voor elkaar, daar draait het om. Volgens Brouwer staat dat haaks op een ontwikkeling die hij steeds sterker in de maatschappij ziet: het idee dat iedereen het vooral maar zelf moeten zien te redden. Dat ziet hij ook duidelijk terug in de oproep van de overheid om een noodpakket in huis te halen. „Dat ‘ieder voor zich’-denken maakt mensen uiteindelijk juist kwetsbaarder. Er vallen altijd mensen buiten de boot die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen.”

Hoopvolle initiatieven

Tegelijk ziet hij ook hoopvolle tegenbewegingen. „Je ziet prachtige initiatieven ontstaan: voedselbanken, kerken, buurtgroepen en andere vormen van gemeenschap. Dat zijn plekken waar mensen elkaar daadwerkelijk dragen.”

Brouwer begrijpt wel dat de overheid inzet op zelfredzaamheid in crisissituaties. „Er is nagedacht over die eerste 72 uur, daar hebben vast slimme mensen naar gekeken. Maar historisch gezien weet je één ding zeker: je staat veel sterker als je je buren kent, als je deel bent van een gemeenschap waarop je kunt terugvallen. Als iedereen zich achter zijn eigen voordeur terugtrekt en zijn eigen flessen met water bewaakt, word je juist kwetsbaar.”

Volgens hem heeft de kerk daarin altijd een belangrijke rol gespeeld. „In tijden van nood waren het vaak de kerken die hulp boden.” Niet iedereen voelt zich daar vandaag de dag nog thuis, maar opvallend genoeg is er juist nu weer een voorzichtige groei te zien. „Wij krijgen er hier zo’n honderd leden per jaar bij. Tegelijk zijn er ook kerken die vergrijzen. Mensen binden zich minder snel aan een instituut, maar het verlangen naar échte verbinding is groter dan ooit. Dat is een enorme kracht.”

Oorlogsdreiging en morele weerbaarheid

De huidige oorlogsdreiging noemt Brouwer reëel. „We leven in een wereld waarin we minder zeker zijn van onze veiligheid. Dat vraagt om mentale voorbereiding. Maar je kunt op verschillende manieren reageren op dreiging. Vanuit angst, of vanuit kracht.”

Die kracht ziet hij vooral in morele weerbaarheid: „Dat je elkaar weet te vinden, dat je samen sterk staat. Met zeventig jaar vrede zijn we een deel van die weerbaarheid misschien kwijtgeraakt. Maar je ziet in de geschiedenis ook: pogingen om het moreel van een volk te breken – zoals met de bombardementen op Londen in de Tweede Wereldoorlog – hadden soms juist het tegenovergestelde effect. Gemeenschappen werden juist hechter.”

Plekken waar mensen samenkomen

Brouwer zou het toejuichen als de overheid niet alleen inzet op individuele noodpakketten, maar ook op het versterken van sociale netwerken. „Je zou naast praktische spullen ook kunnen zeggen: dit zijn de plekken waar mensen samenkomen. Bijvoorbeeld de voedselbank, een kerk, moskee of het buurthuis. Zoek elkaar daar op. Zorg dat je zicht hebt op je directe omgeving. Haal niet alleen water voor jezelf, maar ook voor je buren en je straat.”

Brouwer: „Misschien kan de overheid wel niet anders. Maar persoonlijk word ik er somber van als veiligheid vooral wordt vertaald naar spullen in huis. Wat mij pas echt een gevoel van veiligheid geeft, is weten wie mijn buren zijn.” Brouwer vindt dat vertrouwen onmisbaar blijft, zeker in crisissituaties. „Vertrouwen op elkaar, over grenzen en verschillen heen. En ja, voor mij persoonlijk zeker ook: vertrouwen op God. Juist in onzekere tijden.”

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties