Vuilnis naast de containers zetten, kost de grote steden miljoenen

Mensen die vuilnis naast containers zetten in plaats van even naar ‘de stort’ te rijden, zadelen de grote steden in ons land op met miljoenen aan extra kosten. Plaatsen als Utrecht en Amsterdam moeten echter ook hun ‘afvalzaakjes’ goed op orde hebben. Dat blijkt uit een rondgang van het journalistieke platform Pointer.

KRO-NCRV zond het programma over rondzwervend vuilnis gisteravond uit. Veel mensen ergeren zich groen en geel, als de stoep naast een afvalcontainer weer eens bezaaid is met stapels dozen, opengereten vuilniszakken of grof vuil. De vier grote steden (G4, oftewel Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag) besteden miljoenen aan het opruimen. Ook kleinere steden zijn hier vaak tonnen aan kwijt, ziet Pointer.

Toch lijken de problemen zich letterlijk en figuurlijk op te stapelen. Ondanks verwoede pogingen van gemeenten om het vuilnis op straat tegen te gaan, ligt er meer en zijn de opruimkosten hoger. En dat terwijl Amerikanen zich vorig jaar door een TikTok-hit nog wel verbaasden over ons geweldige (ondergrondse) afvalcontainersysteem.

Kosten vuilnis opruimen in twee steden verdubbeld

Pointer deed in twintig steden navraag over vuilnis. Tekenend zijn de extra kosten in bijvoorbeeld Utrecht en Amsterdam. De helft van deze steden laat weten dat zij het naast containers geplaatste vuil als een groeiend probleem ervaren. Volgens de gemeente Utrecht is dit verkeerd geplaatste vuilnis een „structurele en groeiende uitdaging”. Zij schatten dit jaar zo’n 2,8 miljoen kwijt te zijn aan het opruimen van bijplaatsingen, in 2021 was dat nog 1,2 miljoen. Ondanks dat Utrecht jaarlijks meer geld en middelen inzet, verergert het probleem.

Ook Amsterdam ziet de kosten verdubbelen. Besteedde de hoofdstad in 2021 nog 4,1 miljoen aan de aanpak en het opruimen van al dat verkeerd geplaatste afval, dit jaar is dat al 8,3 miljoen. En dan zijn de kosten voor handhaving – dit jaar zo’n 5 miljoen – nog niet eens meegeteld.

Inwoners verbaasd over hoeveelheid afval naast container. – https://t.co/fHSsGcPINj pic.twitter.com/1uyqo9u1Ry

— de Bunschoter (@deBunschoter) November 12, 2025

Waarom ligt al die vuilnis op straat en niet in de container?

Het groeiend aantal inwoners in grote steden zorgt ervoor dat het steeds meer inspanning kost om de stad er schoon uit te laten zien, zo laten verschillende steden weten. Bovendien gaan inwoners steeds „makkelijker met hun vuilnis om”, aldus Rotterdam. Hun speciale ophaaldienst NietRNaast haalde dit jaar alleen al 666.097 keer een zak, doos of andere rotzooi op die illegaal naast de containers stond. Ook steden als Groningen, Almere en ’s Hertogenbosch ervaren een stijging van rotzooi naast containers. „Een hardnekkig en moeilijk op te lossen probleem”, aldus Eindhoven.

Van tuintjes rond containers tot citroengeur voor een schoon gevoel, gemeenten bedenken van alles om hun bewoners het afval in containerbakken te laten gooien. Maar vooral ook het gedrag van inwoners zal moeten veranderen. „Anders is het dweilen met de kraan open”, zegt wethouder Afval en Reiniging Hester van Buren van Amsterdam. „Je ziet dat wanneer containers nog niet eens vol zijn, er ook vuilniszakken naast worden geplaatst. Het is gewoon heel vervelend”, concludeert Van Buren. „Schoon moet gewoon de norm zijn.”

Ook de hand in eigen boezem

Om bewoners te bewegen hun vuilnis op de juiste manier weg te gooien, moet wel de basis op orde zijn, Dat ziet en zegt gedragsdeskundige Luuk Bos van adviesbureau Behavior Change Group tegen Pointer. En dat is nog niet in alle steden het geval. Denk aan kapotte of volle containers. Bovendien moet de straat een schone uitstraling hebben, stelt Bos. „Mensen zijn heel sociale dieren en onze omgeving stuurt ons gedrag. Dus als een omgeving er rommelig uitziet, denken mensen vaak onbewust dat ze zich niet aan de sociale regels hoeven te houden.” Bovendien trekt vuil vuil aan. „Als er dan eenmaal een doosje naast staat, dan denken mensen: ‘Ik zet de mijne er ook wel naast’.”

Wethouder Van Buren geeft toe dat daar ook voor de stad Amsterdam nog wel werk aan de winkel is. „Wij moeten ervoor zorgen dat de containers op tijd geleegd worden, zodat de basis echt op orde is. Dat kan beter.”

Wil je Pointer terugkijken? Dat kan via NPO Start.

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties