Waarom we leugens zo makkelijk geloven, vooral van vrienden

Geloof jij een vriend sneller dan een vage kennis? Volgens nieuw hersenonderzoek is dat helemaal niet zo vreemd. Onze hersenen blijken namelijk anders te werken als iemand met wie we een band hebben ons iets vertelt. En vooral als er iets te winnen valt, worden we opvallend goedgelovig, zelfs als het om leugens gaat.

Een team onder leiding van Yingjie Liu (North China University of Science and Technology) ontdekte dat mogelijke beloningen onze eerlijkheidsradar flink kunnen vertroebelen. Of iemand de waarheid spreekt, beoordelen we blijkbaar niet alleen met ons hoofd, maar ook met onze verwachtingen. En die verwachtingen kunnen ons parten spelen.

Metro sprak eerder met een leugenexpert over het herkennen van leugens.

Beloning op komst? Dan geloven we leugens sneller

Voor het onderzoek keken de wetenschappers naar de hersenactiviteit van volwassenen. De deelnemers zaten tegenover elkaar, maar communiceerden via computerschermen, zodat de onderzoekers precies konden sturen welke informatie ze kregen. Berichten werden gepresenteerd als een „winst” of een „verlies” voor beide personen.

Onderzoeker Rui Huang zegt: „De belangrijkste reden dat we de contexten ‘winst’ en ‘verlies’ hebben gekozen, is dat ze laten zien hoe mensen hun besluitvorming aanpassen aan mogelijke beloningen of straffen.”

Wat bleek? Bij een mogelijke winst stonden onze hersenen meteen in de beloningsstand. Daardoor waren deelnemers sneller geneigd onjuiste informatie te geloven, hoe verdacht die soms ook klonk. Bepaalde hersengebieden voor beloning, risico-inschatting en het interpreteren van intenties werden extra actief.

Vrienden synchroniseren hun hersenen

Dan het opvallendste deel: als de (mogelijke) leugen van een vriend kwam, gingen de hersenen van beide personen ineens synchroon lopen. Tijdens winsituaties synchroniseerden vooral hersengebieden die met beloning te maken hebben. Tijdens verliessituaties waren juist de risicogebieden beter op elkaar afgestemd.

Die synchronisatie bleek zelfs zo sterk dat onderzoekers konden voorspellen wanneer iemand slachtoffer werd van een misleidend bericht van zijn vriend.

Waarom we die fijne leugens toch slikken

De conclusie: voor een leuke uitkomst zijn we verrassend bereid om twijfel weg te wuiven. En omdat we bij vrienden ook nog eens op dezelfde golflengte zitten, wordt het nóg lastiger objectief te blijven.

Dat maakt ons kwetsbaar voor aantrekkelijke leugens. Niet omdat we naïef zijn, maar omdat onze hersenen sociale banden en beloning simpelweg zwaar meewegen. Misschien iets om te onthouden de volgende keer dat een vriend net iets té enthousiast een sterk verhaal voorschotelt.

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties