Wantrouwen in online formatie stijgt, vóóral in social media

Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het tegenwoordig wel opzoeken op het internet. Maar hoe betrouwbaar is die online informatie eigenlijk? Zelf blijken we daar nogal een hard hoofd in te hebben. Nieuw onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijst uit dat we steeds minder vertrouwen hebben in online informatie, met name op social media.

Sinds 2012 doet het CBS onderzoek naar het ICT-gebruik van huishoudens en personen in Nederland. Ze kijken hierbij naar mensen in de leeftijdscategorie van 12 jaar en ouder en zien dat er steeds wantrouwen is als het gaat om informatie die online wordt gedeeld.

De cijfers liegen er niet om

Maar liefst 72 procent van de ondervraagden geeft aan in de afgelopen drie maanden online informatie te hebben gezien of gelezen die volgens hen niet waar was. Dat is een stijging in vergelijking met voorgaande jaren. In 2023 was dit namelijk 67 procent en in 2021 63 procent. Met name de informatie op social media wordt steeds vaker in twijfel getrokken. Maar liefst 63 procent twijfelde daar dit jaar aan, tegenover bijna 54 procent in 2021.

Over de berichtgeving op nieuwswebsites zijn we iets minder sceptisch: een kwart van de ondervraagden geeft aan de afgelopen daar nieuws te hebben gelezen dat niet waar was, ongeveer net zoveel mensen als in de afgelopen jaren.

Mannen twijfelen vaker dan vrouwen

De twijfel over online berichtgeving blijkt in de leeftijdscategorie van 25 tot 45 jaar het grootst te zijn: maar liefst 84 procent van de mensen in deze leeftijdscategorie twijfelt het meest over de waarheid van online informatie. 65-plussers twijfelen met 48 procent het minst. Wel denkt ook deze groep steeds vaker dat berichten niet waar zijn. In 2021 ging het nog om 36 procent. Opvallend genoeg twijfelen mannen vaker dan vrouwen, namelijk 76 tegen 68 procent. Ook blijken mensen met een hbo of universitaire opleiding vaker te twijfelen (83 procent) dan mensen met basisonderwijs of een vmbo-diploma (59 procent).

Zelf op onderzoek uit bij twijfel

Van de mensen die online informatie in twijfel trekken geeft 68 procent aan zelf te hebben gecontroleerd hoe het écht zit. Dit zijn vooral mannen, 12 tot 45-jarigen en hbo- of wo-geschoolden. Van de mensen die zelf online informatie controleren, doet 80 procent dat door online naar meer informatie te zoeken. 30 procent bespreekt de informatie met anderen of zoekt offline naar meer informatie.

De mensen die online informatie niet zelf verifiëren geven het vaakst als reden dat ze al weten dat de informatie of de bron niet betrouwbaar is. Een derde zegt niet te weten hoe ze dit zelf moeten controleren of vindt dat te moeilijk.

Hoewel we online informatie steeds vaker in twijfel trekken, trappen we nog steeds vaak in online oplichting. Maar liefst 9 op de 10 Nederlanders wordt hier het slachtoffer van.

Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:

Reacties