Er zijn van die gebeurtenissen die je je gewoonweg niet kunt voorstellen. Dat de politie voor je deur staat en vertelt dat je vader je moeder heeft vermoord, hoort daar absoluut bij. Vanavond kun je op tv een documentaire zien, Blauwdruk, over vijf vrouwen die als kind of tiener te horen kregen: je papa heeft je mama vermoord.
Het is dan wel een gebeurtenis die amper voor te stellen is, maar zeldzaam is het – helaas – allesbehalve. In Nederland kwamen vorig jaar volgens het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) bijvoorbeeld 44 vrouwen om het leven door moord of doodslag. Elke twee weken is dat het ‘geval’. 23 van hen werden door hun (ex-)partner vermoord. Femicide heet dat, oftewel vrouwenmoord. Luister vooral eens naar de podcast Zij is van mij van rechtbankverslaggever Saskia Belleman van De Telegraaf, als je er meer over wilt weten.
Praten over die ene dag dat mama werd vermoord
Maar we keren terug bij Blauwdruk. Metro bekeek de HUMAN-docu van 50 minuten alvast voor televisierubriek Blik op de Buis. Regisseur Sara Kolster maakte hem, samen met ervaringsdeskundige Perla Joy. Perla (33) vormt samen met haar zus Aurora (35), Maeve (59) en Roser (47) de groep kinderen waarvan de vader hun moeder heeft vermoord. Zij vertellen openhartig over ‘die ene dag’, over hoe dat allemaal gebeurde en kon gebeuren, maar ook over de moeilijke en complexe tijd die volgde. Een vijfde persoon is buiten beeld. Het is een jonge vrouw die momenteel met de angst leeft dat haar moeder hetzelfde lot zal treffen. Ze zegt: „Elke keer als ik een gemiste oproep heb, denk ik dat er iets ergs is gebeurd.” Deze dame krijgt soms een briefje van haar vader. „Het enige wat hij opschrijft is: ik hoop dat je moeder sterft.”
De vier vrouwen waarvan hun moeder werd vermoord, moeten op de plaats van de gesprekken – een soort gymzaal – op een lege vloer met tape reconstrueren hoe de contouren van hun ouderlijk huis waren. Dat brengt de docu moeizaam op gang en als kijker heb je er niet zoveel aan.
Onvoorstelbaar verlies voor een kind
De woorden van de vrouwen wiens vader hun moeder heeft vermoord, doen in Blauwdruk meer, zoveel meer. Het waren ook rake woorden van Perla Joy die Sara Kolster ooit troffen. „Ze zei: op mijn 16e werd ik wees, maar mijn vader leeft nog.” Het bleef in haar hoofd rondspoken. „Als je als kind zo’n onvoorstelbaar verlies meemaakt, verandert dat je complete leven. Met Blauwdruk wil ik laten zien hoe belangrijk het is dat er meer kennis en openheid komt over de impact van femicide.”
‘Zeg maar tegen je moeder dat morgen de dag is’
Als je gaat kijken: het is een pittige documentaire over moeders die vermoord werden. Daarmee bedoelen we dat de rillingen soms over je rug zullen lopen. Dat heeft te maken met wat die dappere dames allemaal durven te vertellen. Roser was nog maar 7, toen haar vader haar moeder en haar nieuwe geliefde in 1985 om het leven bracht. De dubbele moord gebeurde op een plein, midden op de dag.
24 uur voor haar mama werd vermoord, kwam ze paps op straat tegen. „Hij zei: zeg maar tegen je moeder dat morgen de dag is.” Toen hij eenmaal uit de gevangenis kwam, wilde hij weer contact met zijn dochter. Roser was allang ingeburgerd in een nieuw gezin en wilde (of durfde) haar vader nooit meer zien. Jeugdzorg vond het echter wel een goed idee. „Toen kwam hij naar ons huis, vreselijk!”
Vermoord met blote handen
Maeve heeft nadat haar moeder was vermoord een nieuwe voor- en achternaam aangenomen. Haar vader bracht zijn vrouw om met z’n blote handen. Voor kinderen komen zulke verschrikkelijke dingen natuurlijk onverwacht. Je hoort in deze docu bijvoorbeeld: „Je verwacht het bij gezinnen die onder Jeugdzorg zijn of bij een vrouw in een blijf-van-mijn-lijfhuis. Ik vond ons gezin normaal.” Later zegt dezelfde stem ook: „Mijn vader beschouwde mijn moeder wel als bezit en hij was haar ontrouw.”
Het verhaal van de zussen Perla en Aurora is net zo vreselijk, schrijnend en onvoorstelbaar als dat van de anderen. Hun mama werd vermoord toen zij 16 en 18 jaar waren. Luister vanavond vooral naar het verhaal van de twee, die zo’n zorgzame en knuffelige moeder hadden.
Aantal blikken uit 5: 3,5
NPO Doc: Blauwdruk is vanavond (20 november) om 22.20 uur bij HUMAN op NPO 2 te zien. Terugkijken kan via NPO Start.
Meer lezen over (nieuwe) programma’s op tv?
Reacties
Over de auteur
