Bloemdijken: eindeloos touwtrekken

Agrarisch beheer blijft de norm

Op de meeste dijken in de Zuid-Hollandse eilanden heeft agrarisch beheer nog steeds de hoogste prioriteit. Veel dijken zijn verpacht aan schapenhouders, die vrijwel zonder beperkingen gebruikmaken van begrazing, meststoffen en soms zelfs bestrijdingsmiddelen. Terwijl de nationale wet dit laatste bij dijkbeheer verbiedt, biedt agrarisch gebruik een manier om de regels te omzeilen. Het gevolg: kale plekken, schapenpaadjes en een aantasting van zowel veiligheid als biodiversiteit.

Veiliger dijken door variatie

Voor Water Natuurlijk staat veiligheid altijd voorop. Een erosiebestendige graskruidenmat, opgebouwd uit een grote variatie aan planten en wortelstructuren, is volgens hen cruciaal. Deze diversiteit maakt dijken beter bestand tegen golfslag en draagt tegelijkertijd bij aan herstel van biodiversiteit. Begrazing met schapen kan volgens de fractie een middel zijn, maar moet ondergeschikt blijven aan de hoofddoelen: sterke en veilige dijken en meer natuur.

Deze visie wordt breed gedeeld. Wetenschappelijke rapporten en praktijkproeven tonen keer op keer de voordelen van bloemrijke dijken aan. Ook op landelijk niveau is de trend gezet: er is een handreiking opgesteld voor waterschappen, de vorige minister van Verkeer en Waterstaat schreef het aan de Tweede Kamer, en het Hoogwaterbeschermingsprogramma spreekt inmiddels van “bloemrijke dijken als het nieuwe normaal”. Het waterschap Hollandse Delta onderschrijft dit beleid officieel, maar in de uitvoering stokt het.

Onderzoek naar droogte

Ondertussen loopt er meerjarig onderzoek naar de effecten van verdroging door klimaatverandering. Lange periodes van droogte tasten de erosiebestendigheid van dijken aan doordat gras afsterft. Voorlopige resultaten wijzen erop dat juist variatie in plantensoorten zorgt voor sneller herstel en betere bescherming.

Vinger aan de pols

Binnen het waterschap wordt momenteel gewerkt aan een wijziging van de verordening. Water Natuurlijk wil nauwlettend volgen hoe dit uitpakt en belooft “tot vervelens toe” te blijven aandringen op een beheer dat recht doet aan zowel de veiligheid als de biodiversiteit van onze dijken.