Steeds meer gezinnen hebben moeite met energiekosten

De afgelopen jaren is het aantal gezinnen dat moeite heeft om de energierekening te betalen, flink gestegen. Volgens recente cijfers van TNO en het CBS leven inmiddels ruim een half miljoen huishoudens in energiearmoede. Dat betekent dat ze een laag inkomen hebben, maar wel veel kwijt zijn aan gas en stroom. Vooral gezinnen die wonen in slecht geïsoleerde huizen merken dat de energiekosten een steeds groter deel van hun maandbudget opslokken. Een groot deel van de stijging komt doordat eerdere steunmaatregelen, zoals het prijsplafond en de energietoeslag, zijn gestopt. Daardoor voelen veel gezinnen de volle impact van de hoge energieprijzen. Wie inzicht wil krijgen in de eigen kosten, kan beginnen met alle energiecontracten vergelijken. Zo wordt duidelijk welke aanbieder het voordeligst is en of overstappen helpt om de maandlasten te verlagen. Vooral voor huishoudens die elk dubbeltje moeten omdraaien, kan dat een groot verschil maken.

De stijgende druk op huishoudens
De gemiddelde energierekening ligt hoger dan in de jaren vóór 2020. Gezinnen met een laag inkomen betalen vaak zelfs meer, omdat hun huizen minder goed geïsoleerd zijn en ze geen zonnepanelen hebben om eigen stroom op te wekken. Daardoor zijn ze afhankelijk van duurdere energie. Naast deze groep is er ook een groeiende groep mensen die bewust minder energie gebruikt dan gezond is, simpelweg omdat ze anders de rekening niet kunnen betalen. Voor deze huishoudens kan het lonen om te kijken naar de goedkoopste contracten op de markt. Door prijzen en voorwaarden te vergelijken, krijg je snel inzicht in waar je kunt besparen. Sommige leveranciers bieden tijdelijk lagere tarieven of speciale kortingen voor nieuwe klanten. Dat maakt het iets makkelijker om de stijgende kosten op te vangen zonder aan comfort in te boeten.

Kwetsbare groepen hard geraakt
Vooral ouderen, alleenstaanden en gezinnen met jonge kinderen krijgen het zwaar. Ze wonen vaker in huurwoningen met een laag energielabel en hebben weinig mogelijkheden om hun huis te verduurzamen. In regio’s zoals Noordoost-Groningen, Zuid-Limburg en delen van Rotterdam is energiearmoede inmiddels een serieus probleem. Gemeenten proberen met subsidies en noodfondsen hulp te bieden, maar de vraag is groter dan het beschikbare budget. Het Tijdelijk Noodfonds Energie heeft de afgelopen tijd meer dan honderdduizend huishoudens geholpen met een financiële bijdrage, maar de behoefte blijft groeien. Een opvolger van dit fonds wordt pas op zijn vroegst eind 2026 verwacht.

Bewuster omgaan met energie
Hoewel de situatie zorgelijk is, zijn er ook manieren waarop gezinnen zelf hun energiekosten kunnen verlagen. Denk aan beter isoleren, korter douchen of elektrische apparaten alleen gebruiken op momenten dat de stroom goedkoper is. Ook kleine gedragsveranderingen kunnen op jaarbasis flink schelen. Toch ligt de kern van het probleem bij de betaalbaarheid van energie in het algemeen. Zolang inkomens achterblijven en de energieprijzen hoog blijven, zullen veel gezinnen moeite houden om rond te komen. Vergelijken, besparen en bewuster omgaan met energie blijven voorlopig de belangrijkste stappen om grip te houden op de kosten.