Arbeidsmigranten blijven nodig, maar volgens SER moet het minder

De Nederlandse economie kan niet zonder arbeidsmigranten, maar de overheid en het bedrijfsleven moeten de toestroom met beleid veel meer inperken en sturen. Technologische innovatie en het aan werk helpen van mensen die nu nog geen baan hebben zijn daarbij belangrijk. Tegelijkertijd moet de overheid veel harder optreden tegen misstanden met laagbetaalde buitenlandse werknemers, adviseert de Sociaal-Economische Raad (SER).

Het adviesorgaan van werknemers- en werkgeversorganisaties concludeert net als in eerdere rapporten voor de regering dat Nederland nu veel arbeidsmigranten toelaat voor werk dat maar weinig toegevoegde waarde heeft. Tegelijkertijd zijn de maatschappelijke kosten hoog. De vraag naar arbeidsmigranten kan volgens de SER worden beperkt als de overheid technologische innovaties stimuleert die de vraag naar zwaar handmatig werk vermindert, bijvoorbeeld oogstmachines in de tuinbouw. Nu zijn er vaak nog obstakels om dit soort vernieuwingen door te voeren, onder andere door de hoge aanloopkosten.

Om harder te kunnen optreden tegen misstanden bij de inzet van arbeidsmigranten zou de Arbeidsinspectie hogere boetes moeten kunnen uitdelen of bedrijven sneller stilleggen als er overtredingen zijn. Om de positie van buitenlandse werknemers te verbeteren, pleit de SER ook voor een garantie dat zij sowieso twee maanden recht hebben op het minimumloon.

Vergrijzende maatschappij

De SER stelt tegelijkertijd vast dat arbeidsmigranten nodig blijven voor Nederland. Dan gaat het aan de ene kant om hoogopgeleide kenniswerkers voor bijvoorbeeld de chip- of biotechsector, die bijdragen aan het verdienvermogen van Nederland. Maar er zijn ook mensen van buitenaf nodig om bijvoorbeeld de zorg draaiende te houden in een vergrijzende maatschappij of te werken aan de verduurzaming van het land.

Hier stelt het adviesorgaan onder andere dat de regering moet zoeken naar manieren om gerichter bepaalde groepen arbeidsmigranten van buiten de EU naar Nederland te halen. Daarnaast zou ze meer werk kunnen maken van het behouden van internationale studenten voor Nederland.

Ook doet de SER de oproep om mensen die lastig aan een baan komen aan het werk te helpen, hoewel het effect daarbij waarschijnlijk klein blijft omdat al veel Nederlanders meedoen aan de arbeidsmarkt. Toch ziet de SER hiervoor ruimte bij mensen in Nederland met een migratieverleden, bijvoorbeeld werkloos geraakte arbeidsmigranten.