Staat en Greenpeace botsen over status klimaatdoel

Zijn klimaatdoelen die in de wet staan harde verplichtingen, of slechts streefcijfers? Als het gaat om het tussendoel voor 2030, verschillen de overheid en Greenpeace daarover fundamenteel van mening, zo werd dinsdag duidelijk in de rechtszaal.

Greenpeace vindt niet alleen dat klimaatdoelen juridisch afdwingbaar zijn, maar ook dat de rechter de overheid moet verplichten tot meer actie. Nederland zou in 2040 klimaatneutraal moeten zijn, betoogden de advocaten van de milieuorganisatie.

De overheid houdt vast aan 2050, zoals in EU-verband is afgesproken, en ziet dat als het enige bindende doel. Over het tussendoel, 55 procent minder uitstoot in 2030, zei de landsadvocaat dat dit alleen op EU-niveau moet worden gehaald en voor Nederland "niet meer dan een inspanningsverplichting" is.

Risico's

Greenpeace noemt dat een "onacceptabel" standpunt. "Het is duidelijk dat de Staat wel sneller kan, maar niet sneller wil en daarom met gelegenheidsargumenten komt", zeiden de advocaten. Volgens hen "verschuilt" Nederland zich achter EU-beleid en moeten maatregelen passen bij de "ernst van de gevolgen" van klimaatverandering.

De zaak gaat deels over het beschermen van inwoners van Bonaire. Zij lopen toenemende risico's op overstromingen en extreem weer. De Staat erkent dat, maar bestrijdt dat het beleid tekortschiet en onrechtmatig is.

Recht op leven

Volgens de landsadvocaat is op Bonaire geen sprake van een "reëel en direct risico voor het leven" van inwoners. Dat criterium is van belang als een beroep wordt gedaan op het recht op leven uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, zoals Greenpeace doet.

Dat rechters de overheid tot klimaatactie kunnen dwingen, staat vast. De Hoge Raad droeg de Staat in 2019 op meer maatregelen te nemen.